Per 1 januari 2016 treedt de Wet toezicht kredietunies in werking. Hierdoor moeten coöperaties die binnen de eigen ledenkring gelden aantrekken en uitzetten beschikken over een vergunning vanuit de Wet op het financieel toezicht (Wft). Voor kleinere kredietunies geldt een vrijstelling. In dit nieuwsitem wordt ingegaan op de nieuwe regelgeving voor kredietunies.
Wat is een kredietunie?
Een kredietunie is als een coöperatie waarvan de leden op grond van hun beroep of bedrijf zijn toegelaten tot het lidmaatschap van de coöperatie. De coöperatie maakt haar bedrijf van:
a. het bij haar leden aantrekken van opvorderbare gelden; en
b. het voor eigen rekening verrichten van kredietuitzettingen aan haar leden ten behoeve van de beroeps- of bedrijfsuitoefening van die leden.
De activiteiten zoals aangegeven onder a. en b. zijn grotendeels vergelijkbaar met de activiteiten waarvoor een bankvergunning nodig is. Verschil met de activiteiten van een bank is dat de kredietunie een coöperatie is die uitsluitend gelden aantrekt van haar leden en dit ook uitsluitend uitzet bij haar leden.
De afgelopen jaren zijn verschillende kredietunies opgezet met als doel MKB ondernemers te voorzien van financiering. Aanleiding hiervoor is met name het feit dat het MKB moeilijk toegang heeft tot andere bronnen van financiering, zoals bankkredieten.
Waarom komen kredietunies onder toezicht?
Wanneer kredietunies aan de ene kant geld aantrekk
en en anderzijds weer uitzetten verrichten zij feitelijk activiteiten als bank. Strikt genomen zouden zij daarom over een (zware) bankvergunning moeten beschikken. Veel kredietunies financierden zich de afgelopen jaren daarom niet door direct geld aan te trekken, maar door obligaties of andere financiële instrumenten uit te zetten waardoor een bankvergunning niet nodig was.
Om het kredietunies gemakkelijker te maken om geld aan te trekken, maar te voorkomen dat binnen kredietunies oncontroleerbare risico’s ontstaan, is op initiatief van twee leden van de Tweede Kamer in 2014 een wetsvoorstel ingediend om kredietunies onder bepaalde omstandigheden door middel van een vergunningplicht onder toezicht te brengen. Dit wetsvoorstel is in 2015 aangenomen en treedt per 1 januari 2015 in werking.
Waaruit bestaat de regelgeving?
De Wet toezicht kredietunies is geen zelfstandig leesbare wet, maar bevat nagenoeg uitsluitend bepalingen die worden doorgevoerd in de (bredere) Wet op het financieel toezicht (Wft). Daarnaast is door de Minister van Financiën het Besluit toezicht kredietunies opgesteld waarin wijzigingen voor het (bestaande) Besluit prudentiële regelgeving (Bpr) zijn opgenomen. Tenslotte zijn in de Regeling toezicht kredietunies wijzigingen voor de Vrijstellingsregeling Wft en de Uitvoeringsregeling Wft opgenomen.
In de Wet zijn met name algemene bepalingen opgenomen zoals de vergunningplicht voor kredietunies. Het Besluit bevat meer specifieke regels, terwijl in de Vrijstellingsregeling is opgenomen wanneer kredietunies van de vergunningplicht zijn vrijgesteld.
De belangrijkste vrijstelling van de vergunningplicht (en toezicht van AFM en DNB) betreft de situatie dat het aangetrokken vermogen van de kredietunie lager is dan 10 miljoen euro. Het doel hierbij is om vrij kleine kredietunies niet te belasten met toezichtsregels en –kosten. Een vrijgestelde kredietunie moet dan wel op haar website, in reclame-uitingen en in documenten over de bedrijfsactiviteiten van de onderneming, vermelden dat de onderneming niet vergunningplichtig is ingevolge de Wft en niet onder toezicht staat van DNB of de AFM.
Verder is in de Uitvoeringsregeling Wft een ‘bovengrens’ opgenomen voor kredietunies. In het geval een kredietunie meer dan 100 miljoen euro aantrekt bij haar leden of meer dan 25.000 leden heeft, zijn de bepalingen vanuit de Wet toezicht kredietunie niet (langer) van toepassing en dient de kredietunie over een bankvergunning te beschikken.
Wat houdt de vergunningplicht in?
De vergunningplicht voor kredietunies die niet zijn vrijgesteld is opgenomen in artikel 2:54o Wft. In artikel 2:54p Wft wordt een opsomming gegeven van de eisen die door DNB aan de vergunningverlening worden gesteld.
De eisen waaraan voldaan moet worden voordat de vergunning wordt verleend zijn:
- Het beleid van de kredietunie moet door tenminste twee personen en vanuit Nederland bepaald worden.
- De beleidsbepalers van de kredietunie moeten door DNB betrouwbaar worden bevonden en voldoende geschikt worden geacht een kredietunie aan te sturen.
- De kredietunie moet beschikken over een beleid met betrekking tot de integere bedrijfsuitoefening.
- De kredietunie moet beschikken over een beheerste bedrijfsvoering.
- De zeggenschapsstructuur van de kredietunie moet transparant zijn.
- De kredietunie mag geen groter vermogen aantrekken dan 100 miljoen euro en niet meer dan 25.000 leden hebben.
- De kredietunie moet beschikken over een eigen vermogen van minimaal 1 miljoen euro.
- De kredietunie moet voldoende solvabel zijn. Minimaal 10 procent van de totale risicoblootstelling moet als eigen vermogen worden aangehouden.
De hiervoor aangegeven eisen worden nader ingevuld in specifieke bepalingen in de Wft of lagere regelgeving.
Zodra de vergunning is verleend komt de kredietunie onder doorlopend toezicht van DNB en (in beperkte mate) de AFM te staan.
Op grond hiervan moet de kredietunie periodiek rapportages verstrekken aan DNB en voldoen aan informatieverzoeken die door de toezichthouders worden gedaan.
Tenslotte
In dit nieuwsitem is op hoofdlijnen een beeld geschetst van de eisen en verplichtingen die vanaf 1 januari 2016 op kredietunies rusten. Hoewel de eisen die aan kredietunies worden gesteld niet vergelijkbaar zijn met de eisen die op banken van toepassing zijn, moeten de eisen zeker niet onderschat worden.
Charco & Dique kan u begeleiden bij de aanvraag voor een vergunning als kredietunie. Daarnaast kan Charco & Dique u behulpzaam zijn bij het inrichten van de organisatie opdat u voldoet aan de eisen die op grond van de Wft aan kredietunies worden gesteld.
Wij hebben alle eisen vanuit de Wet toezicht kredietunies, de Wft, de Bpr, de Regeling Regeling toezicht kredietunies, de Vrijstellingsregeling Wft en de Uitvoeringsregeling Wft in een apart Ruler profiel opgenomen (zie ook www.ruler.nl). Voor het aanvragen van een demo van dit profiel kunt een een mail sturen naar info@ruler.nl.
Voor meer informatie over dit nieuwsitem of onze dienstverlening kunt u contact opnemen met Charco & Dique op telefoonnummer 020-4165403 of e-mailadres info@charcoendique.nl.