Duurzaam financieel welzijn van de klant
Consumenten kunnen nog steeds meer lenen dan eigenlijk verantwoord is, bijvoorbeeld voor verduurzaming van de woning. De AFM wil voorkomen dat de financiële positie van consumenten in de knel komt als gevolg van een daling van de huizenprijzen of oplopende rente.
Ook als het aankomt op consumptief krediet moet de consument beschermd worden. Zo gaat de AFM dit jaar onderzoeken of verstrekkers van consumptief krediet aan de nieuwe leennormen voldoen en of er sprake is van overkreditering van hypotheekaanbieders. De focus ligt hierbij op de factoren die mogelijk bijdragen aan onverantwoorde kredietverlening. Denk aan onjuiste toepassing van uitzonderingen op de leennormen, onjuiste toepassing van maatwerk en het niet juist rekening houden met lopende financiële verplichtingen zoals studieleningen.
De belangrijkste implicaties:
- De AFM verwacht een proactieve houding van financiële ondernemingen richting klanten om hen optimaal te kunnen ondersteunen. Zet u daarom actief in voor de financiële weerbaarheid van uw klanten, door op de hoogte te blijven van belangrijke ontwikkelingen van klanten.
- Zorg ervoor dat u een helder en gedegen bijzonder beheer beleid heeft in opzet en werking.
- De AFM verwacht dat de leennormen voor zowel hypothecair- als consumptief krediet worden nageleefd. Toets daarom of u voldoet aan de nieuwe leennormen en het verbod op overkreditering.
Duurzaamheidstransitie
De roep om transparantie over duurzaamheid wordt steeds groter. Uit het EU Action Plan on Sustainable Finance kwamen verschillende nieuwe wetgevingstrajecten voort die strengere eisen stellen aan de classificatie van – en informatieverschaffing over – de duurzaamheid van investeringen, zoals de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) en de Taxonomie verordening.
De AFM zal in 2022 streng gaan toezien op de naleving van de ‘Level 1’ regels van de SFDR, die op 10 maart 2021 in werking traden. Daarnaast verwacht de AFM dat marktpartijen alvast aan de slag gaan met de voorbereidingen voor de SFDR RTS (‘Level 2’ regels), zodat zij hier voor de inwerkingtreding in januari 2023 aan voldoen.
Daarnaast werkt de toezichthouder mee aan de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD); de beoogde opvolger van de richtlijn niet-financiële rapportage (NFRD). Deze nieuwe richtlijn zal gelden voor boekjaren vanaf 2023. Na inwerkingtreding zullen alle grote ondernemingen over duurzaamheid moeten gaan rapporteren. Beursgenoteerd én niet beursgenoteerd.
De belangrijkste implicaties:
- Financiële marktpartijen die onder het toepassingsbereik van de SFDR vallen, dienen compliant te zijn met de ‘Level 1 regels’ van de SFDR. Controleer daarom de informatie op uw website en uw precontractuele informatie, en review uw informatiemateriaal.
- Ook dienen ondernemingen zich voor te bereiden op de inwerkintreding van de Level 2 regels. Dit kunt u doen door op tijd te beginnen met het in concept invullen van de verplichte annexen. Hierdoor weet u of u tijdig kunt voldoen aan alle verplichtingen.
Nieuw pensioenstelstel
Ook het nieuwe pensioenstelsel, dat in 2023 in werking treedt, ontbreekt niet op de agenda van de AFM. Centraal hierbij staat dat de pensioendeelnemer zelf meer keuzes kan en moet maken, in plaats van de overwegend ‘one-size-fits all’ methodiek van het bestaande pensioenstelsel. Reden voor de AFM om zich te richten op de manier waarop pensioendeelnemers worden geholpen bij het maken van die keuzes.
De belangrijkste implicaties:
- Als pensioenuitvoerder is het belangrijk uw deelnemers goed te informeren, zodat zij een realistisch beeld hebben over het verloop van hun pensioen.
- Ook moet u onderzoeken of deelnemers de genomen risico’s willen én kunnen dragen.
Bescherming van kwetsbare beleggers (execution only)
De combinatie van een historisch lage rente en een steeds laagdrempeliger aanbod, zorgt ervoor dat de populariteit van beleggen groeit. Om kwetsbare beleggers beter te beschermen, kijkt de AFM dit jaar onder andere naar de online keuzeomgeving, het aanbod van nieuwe beleggingsproducten en kostentransparantie. Ook de berichtgeving op sociale media door zogenaamde ‘finfluencers’ ligt onder een vergrootglas.
Nu marktpartijen door digitalisering steeds vaker in meerdere landen en markten actief zijn, wordt Europese toezichtcoördinatie belangrijker. In samenwerking met andere Europese toezichthouders wil de AFM scherp blijven op grensoverschrijdende oplichting en onverantwoorde risico’s bij beleggen.
De belangrijkste implicaties:
- Aanbieders van execution-only diensten dienen goed te kijken naar hun product governance, communicatiemateriaal en overige uitingen.
- Daarnaast is het belangrijk om te kijken naar de complete customer journey. Staat de belegger centraal? Wordt de belegger voldoende voorzien van informatie?
Tegengaan van marktmisbruik
Ten slotte zet de AFM komend jaar in op een betere kwaliteit van meldingen van verdachte transacties en andere vermoedens van marktmisbruik. Voor marktmisbruiktoezicht op de kapitaalmarkt focust zij op een betere kwaliteit van de zogenoemde Suspicious Transaction and Order Reports (STORs), vermoedens van marktmisbruik.
De belangrijkste implicaties/acties:
- Beoordeel de opzet en werking van uw STOR-beleid.
- Ga na of uw medewerkers voldoende getraind zijn om een STOR te herkennen. Is dit niet het geval? Creëer dan meer awareness bij uw medewerkers, bijvoorbeeld door onze marktmisbruik awareness e-learning te volgen.
Overige aandachtspunten
In dit artikel hebben wij een aantal focusgebieden van de AFM voor 2022 uitgelicht, en de vertaling gemaakt naar uw praktijk. Behalve de bovengenoemde prioriteiten stipt de toezichthouder nog een aantal andere relevante aandachtspunten aan. Onder andere het tegengaan van witwassen en andere financieel-economische criminaliteit, de beheersing van liquiditeitsrisico’s door fondsen en de risico’s rondom het gebruik van complexe handelsalgoritmes. Voor een volledig beeld van de toezichtprioriteiten van de AFM verwijzen wij u naar de AFM agenda 2022.
Meer weten?
Wij helpen u graag te voldoen aan de eisen van de AFM. U kunt bij ons terecht voor advies over de toepassing of interpretatie van financiële toezichtwetgeving, waaronder de SFDR, product governance regels en zorgplicht. Neemt u gerust contact met ons op.
Contact
