Non-Financial Reporting Directive (NFRD)

Wat is niet financiële rapportage?

Niet-financiële rapportage is de rapportage over milieu-, sociale en personeelsaangelegenheden, de eerbiediging van mensenrechten en de bestrijding van corruptie en omkoping, die bepaalde grote ondernemingen jaarlijks in hun bestuursverslag moeten opnemen. In een zogenaamde ‘niet-financiële verklaring’ moeten zij een eerlijk en volledig beeld schetsen van hun risico’s, beleid en de resultaten daarvan op deze terreinen. Dat moet leiden tot een goed begrip van de ontwikkeling, de resultaten en de positie van de onderneming en van de effecten van haar activiteiten op de samenleving.

In 2013 concludeerde het Europees Parlement (EP) dat het belangrijk is dat het bedrijfsleven informatie over duurzaamheid verstrekt om duurzaamheidsrisico’s aan te geven en het vertrouwen van investeerders en consumenten te vergroten. Volgens het EP is rapportage van niet-financiële informatie (NFI) belangrijk om verandering teweeg te brengen op weg naar een duurzame wereldeconomie door winstgevendeid op de lange termijn te combineren met maatschappelijke rechtvaardigheid en milieubescherming. In dit verband draagt deze rapportage bij aan het meten, monitoren en beheren van de duurzaamheidsprestaties van ondernemingen en hun impact op de samenleving.

Wat staat er over niet-financiële rapportage in de wet- en regelgeving?

Europa

Het hierboven genoemde standpunt van de EP leidde in oktober 2014 tot het aannemen van de Europese Non-Financial Reporting Directive. Uit de opname van het woord “minstens” in artikel 1 NFRD blijkt dat de lijst van thematische aspecten waarover moet worden gerapporteerd niet-uitputtend is. Ook aan andere niet-financiële aspecten kan dus aandacht worden besteed. De onderneming moet zelf beoordelen welke informatie relevant (‘materieel’) is. Dit op basis van haar eigen analyse van hoe belangrijk die informatie is om inzicht te krijgen in haar ontwikkeling, prestatie, positie en impact.

Op grond van artikel 2 NFRD werd deze richtlijn in 2017 en 2019 gevolgd door (niet-bindende) richtsnoeren inzake niet-financiële rapportage van de Europese Commissie (EC). Doel van deze richtsnoeren is “om ondernemingen te helpen bij het bekendmaken van kwalitatief hoogstaande, relevante, nuttige, consistente en meer vergelijkbare niet-financiële (ecologische, sociale en bestuurlijke) informatie op een wijze die veerkrachtige en duurzame groei en werkgelegenheid bevordert en voor transparatie voor stakeholders zorgt.”

In de richtsnoeren uit 2017 is een groot aantal kaders opgenomen die ondernemingen bij hun niet-financiële rapportage als uitgangspunt kunnen nemen, zoals die van het Global Reporting Initiative, het International Integrated Reporting Frameworken de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. De richtsnoeren uit 2019 vormen een aanvulling op die uit 2017 betreffende klimaatrapportage en nemen daarbij de aanbevelingen van de Task Force on Climate-related Financial Disclosures als uitgangspunt.

Nederland

Omdat de NFRD een richtlijn is moest deze eerst, om van toepassing te worden, in alle EU-lidstaten worden omgezet in nationale wetgeving. Voor Nederland gebeurde dat via twee besluiten: het Besluit bekendmaking diversiteitsbeleid van december 2016 en het Besluit bekendmaking niet-financiële informatie (BNFI) van maart 2017. Op grond van deze besluiten moeten grote beursvennootschappen, banken en verzekeraars sinds 2018 (over het verslagjaar 2017) een niet-financiële verklaring opnemen in hun bestuursverslag en een diversiteitsverklaring in hun corporate governanceverklaring. ‘Groot’ betekent hier dat aan tenminste twee van de drie volgende vereisten moet worden voldaan:

1. een balanstotaal van meer dan € 20 miljoen;
2. een netto-omzet van meer dan € 40 miljoen;
3. een gemiddeld aantal werknemers over het boekjaar van meer dan 250 (rapportage over het diversiteitsbeleid), respectievelijk meer dan 500 (de overige niet-financiële rapportage).

Niet-financiële rapportage in de praktijk: wat vindt de AFM ervan?

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft in 2018 en 2019 onderzoek gedaan naar de naleving van deze nieuwe verslaggevingsregels.

Aan de hand van het rapport ‘In Balans 2018’ kan worden geconcludeerd dat de toezichthouder daar verre van tevreden over was. Naar aanleiding van haar themaonderzoek naar NFI in de bestuursverslagen van 89 ondernemingen, concludeerde de AFM dat de rapportage over de diverse niet-financiële aspecten “beter kan en beter moet.” Zo:
1. wordt het BNFI niet op alle onderdelen nageleefd;
2. kunnen ondernemingen deze informatie relevanter, meer vergelijkbaar en evenwichtiger rapporteren; en
3. dienen zij meer en breder over diversiteit te rapporteren.

Volgens haar rapport ‘In Balans 2019’ laat de follow-up van het themaonderzoek uit 2018 een wisselend beeld zien ten aanzien van de naleving van het BNFI. Dit aan de hand van 33 onderzochte bestuursverslagen. Verdere transparantie over niet-financiële aspecten, in het bijzonder over de gevolgen van klimaatverandering, is “urgent en noodzakelijk”, aldus de AFM.

In beide rapporten heeft de AFM good practices opgenomen waarmee zij ondernemingen hoopt te inspireren tot verdere verbetering. Daarnaast benadrukt de AFM:

1. van de ondernemingen te verwachten dat zij beide besluiten volledig naleven;
2. van hun accountants te verwachten dat zij in het kader van hun wettelijke controle alert zijn op het onvoldoende naleven hiervan en daar in voorkomende gevallen melding van maken in hun controleverklaring; en
3. dat zij zelf handhavend zal optreden bij het achterwege blijven daarvan.

Evaluatie NFRD: hoe verder?

Artikel 3 NFRD bevat een evaluatiebepaling. Op basis daarvan heeft de EC tussen februari en juni 2020 een publieke consultatie gehouden over de NFRD. Hierop hebben 588 respondenten gereageerd. Eind juli 2020 heeft de EC haar Summary Report gepubliceerd. Daaruit blijkt dat de overgrote meerderheid van de gebruikers van NFI vindt dat de gepubliceerde NFI tekortschoot in termen van vergelijkbaarheid (84%), betrouwbaarheid (74%) en relevantie (70%). Verder is 82% voorstander van een gemeenschappelijke rapportagestandaard, die nu dus nog ontbreekt. Geconstateerd werd dat de NFRD, in combinatie met de EC-richtsnoeren, niet het gewenste effect heeft gehad en verbetering noodzakelijk was.

In haar rapport geeft de EC aan in het eerste kwartaal van 2021 met een voorstel te zullen komen voor een herziening van de NFRD. Op 21 april 2021 publiceerde de EC haar voorstel voor de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), als opvolger van de NFRD. Op onze CSRD Wiki-pagina gaan wij hier inhoudelijk nader op in.

Wat kunnen wij voor u betekenen?