Cryptocurrency

Digitale valuta en cryptovaluta

De termen digitale valuta en cryptovaluta worden regelmatig door elkaar gebruikt. Er is echter een groot verschil tussen de twee valuta: cryptocurrency is gedecentraliseerd. Dat houdt in dat cryptovaluta – in tegenstelling tot digitale valuta – niet worden uitgegeven of gereguleerd door een centrale beheerder, zoals een overheid of centrale bank. In plaats daarvan wordt een cryptocurrency geregistreerd en beheerd door een open netwerk van computers, ook wel blockchain genoemd.

In Nederland heeft cryptocurrency sinds 2020 een wettelijke definitie. In de Wwft is het begrip ‘virtuele valuta’ opgenomen. Deze definitie luidt: ‘Een digitale weergave van waarde die niet door een centrale bank of overheid wordt uitgegeven of gegarandeerd, die niet noodzakelijk aan een wettelijk vastgestelde valuta is gekoppeld en die niet de juridische status van valuta of geld heeft, maar die door natuurlijke personen of rechtspersonen als ruilmiddel wordt aanvaard en die elektronisch kan worden overgedragen, opgeslagen en verhandeld’.

Hoe werkt cryptocurrency?

Een cryptocurrency is een digitale munt die gebaseerd is op een blockchain. De blockchain is een soort decentrale database met alle transacties die ooit in een bepaalde cryptocurrency hebben plaatsgevonden. Iedere nieuwe transactie wordt in deze database (ook wel grootboek) opgeslagen. Het grootboek wordt continu gekopieerd en verspreid onder alle deelnemers van het netwerk. Dit netwerk van computers controleert transacties en zorgt ervoor dat de transactiegeschiedenis zo wordt opgeslagen dat deze nooit meer gewijzigd kan worden.

Om te beoordelen welke versie van het grootboek het meest betrouwbaar is wordt een systeem gebruikt dat gebaseerd is op consensus. De kopie die het vaakst voorkomt wordt beschouwd als de juiste versie van het grootboek Hierdoor is fraude haast onmogelijk. Wanneer een gebruiker een transactie aan zijn kopie van het grootboek zou toevoegen om zichzelf te verrijken en deze transactie niet overeenkomt met andere kopieën, wordt die transactie afgewezen. Een fraudeur zou zijn transactie dus aan heel veel kopieën moeten toevoegen om te voorkomen dat die transactie wordt afgewezen. Dit is praktisch onmogelijk omdat de kopieën over alle gebruikers zijn verspreid.

Cryptovaluta bewaren

Cryptocurrencies worden opgeslagen in een bewaarportemonnee. In het Engels ook wel ‘wallet’ genoemd. Een bewaarportemonnee bestaat uit twee onderdelen; een public key en een private key. De public key lijkt een beetje op een rekeningnummer. De public key is openbaar en wordt gebruikt om betalingen te ontvangen. De private key daarentegen kan gezien worden als de pincode waarmee betalingen vanuit een public keygeautoriseerd worden. Deze moet dan ook geheim blijven!

Er bestaan meerdere soorten wallets die elk hun eigen voor- en nadelen hebben:

• Online wallets (vaak gratis aangeboden en vanaf ieder apparaat benaderbaar);
• Software wallets (enkel benaderbaar vanaf het apparaat waar de software op geïnstalleerd is); en
• Hardware wallets (meest veilige optie maar niet gratis).

Betalen met cryptovaluta

De cryptocurrency is bedacht als betaalmiddel buiten het financiële stelsel om. Toch worden Bitcoin en andere cryptovaluta nog niet op grote schaal gebruikt. Dit heeft verschillende oorzaken.

De eerste oorzaak ligt in de waarde die een cryptocurrency vertegenwoordigt. Vanwege de toenemende populariteit en het beperkte aantal cryptomunten zijn de waardes van cryptovaluta explosief gestegen. Dit heeft veel speculanten aangetrokken die op dagelijkse basis cryptovaluta aan- en verkopen. Het gevolg hiervan zijn grote waardestijgingen maar ook grote waardedalingen op dagelijkse basis. De enorme volatiliteit resulteert in de situatie dat veel cryptovaluta geen stabiele waarde hebben. De onzekerheid van wat je met een cryptocurrency kunt kopen maakt crypto (op dit moment) ongeschikt als betaalmiddel.

Een van de risico’s van cryptovaluta is de hoge volatiliteit.

Een andere oorzaak is te vinden in het vertrouwen dat consumenten hebben in crypto. Door de overheid worden cryptocurrencies (op dit moment) niet gezien als betaalmiddel. De techniek is nog volop in ontwikkeling en dit brengt onzekerheden met zich mee waardoor de overheid een afwachtende houding aanneemt in het maken van regulering. Het gebrek aan regulering vanuit de overheid maakt dat consumenten minder vertrouwen hebben in het gebruik van cryptovaluta als betaalmiddel. Daarnaast draagt de complexiteit van de techniek achter cryptovaluta niet bij aan het vertrouwen van consumenten.

Ook de aan cryptocurrency verbonden anonimiteit draagt bij aan het feit dat zij nog niet op grote schaal worden gebruikt als betaalmiddel.

Cryptocurrency en anonimiteit

Voor het aanmaken van een bewaarportemonnee is identificatie niet vereist. Dit betekent dat de public key niet is gekoppeld aan een geverifieerde identiteit zoals dat bij een bankrekening wel het geval is. Hierdoor worden cryptocurrencies ook wel gezien als manier om anoniem betalingen te verrichten. Echter, vanwege de transparantie van de blockchain en de openbaarheid van de transactiehistorie wordt ook wel gesproken over pseudo-anonimiteit. Zodra de public key gekoppeld wordt aan een identiteit kan iedere transactie die ooit vanaf die public key is verricht worden gekoppeld aan die identiteit.

Er bestaan ook cryptovaluta die meer gericht zijn op de privacy van gebruikers. Dit zijn zogenaamde privacy coins. Dit zijn cryptocurrencies die door middel van extra versleuteling proberen de identiteit van gebruikers te verhullen. De transacties van dergelijke munten zijn ook niet openbaar. Een voorbeeld hiervan is Monero.

De aan crypto verbonden anonimiteit biedt voordelen voor criminelen die geld willen witwassen. Het achterhalen van de herkomst van geld is in veel gevallen lastig of zelf onmogelijk bij een transactie in cryptocurrency. Voor cryptodienstverleners brengt het gebruik van cryptovaluta dus integriteitsrisico’s met zich mee.

Wat is een cryptodienstverlener?

In brede zin kan iedere partij die diensten rondom cryptocurrency aanbiedt aangemerkt worden als cryptodienstverlener. Sinds 2020 zijn voor twee soorten aanbieders wettelijke definities opgenomen in de Wwft. Dit zijn de ‘aanbieder van een bewaarportemonnee’ en ‘aanbieder van een wisselfunctie’. De definities van deze aanbieders zijn opgenomen in de Nederlandse wetgeving. Iedere Europese lidstaat heeft de Europese anti-witwasregelgeving op eigen wijze geïmplementeerd in de nationale wetgeving. Daardoor worden cryptodienstverleners per lidstaat verschillend gedefinieerd en gekwalificeerd. Dit maakt het internationaal opereren nog complexer voor cryptodienstverleners.

In Nederland vallen dus enkel de partijen die een bewaarportemonnee of wisselfunctie aanbieden onder een wettelijke definitie. De aanbieder van een bewaarportemonnee is een partij die wallets aanbiedt.  De aanbieder van een wisselfunctie is een partij die het mogelijk maakt om cryptocurrencies te wisselen tegen andere cryptocurrencies of fiduciaire valuta zoals dollars en euro’s. Het is mogelijk dat een partij zowel kwalificeert als aanbieder van een bewaarportemonnee als aanbieder van een wisselfunctie.

Toezicht op cryptovaluta

De regulering van cryptovaluta vloeit voort uit de Vijfde anti-witwasrichtlijn. Deze Europese Richtlijn wordt in Nederland geïmplementeerd in de Wwft. De regelgeving wordt per 18 mei 2020 van kracht. Als gevolg van deze implementatie vallen verschillende cryptodienstverleners nu onder het anti-witwastoezicht en zijn zij verplicht zich te registreren bij DNB. Voor de registratie van cryptodienstverleners die voor 18 mei 2020 actief waren geldt een overgangsperiode van 6 maanden. Voor nieuwe cryptodienstverleners is het na 18 mei 2020 niet toegestaan om zonder registratie diensten aan te bieden.

Meer weten?

Wilt u weten of u kwalificeert als cryptodienstverlener? Of wilt u hulp bij het aanvragen van een registratie? Neemt u dan gerust contact met ons op.