We hebben eerder geschreven over voorwetenschap en de maatregelen die een onderneming zou moeten nemen om te zorgen voor een adequate beheersing van koersgevoelig informatie (zie Vertrouwelijkheid voorkennis – extra eisen en Voorkennis – AFM past nieuw boeteregime toe). Daarbij hebben we onder andere de boete behandeld die de AFM op 2 maart 2011 heeft opgelegd aan de heer Van Leeuwen wegens handel met voorwetenschap, bestaande uit de aankoop van aandelen Super de Boer voorafgaand aan een overnamebod van Schuitema (C1000). De heer Van Leeuwen had de voorwetenschap verkregen op de ondernemersdag van C1000, hij was afgegaan op de uitspraken van de CEO, de heer Heidman van C1000. De AFM heeft nu ook de heer Heidman, wegens overtreding van het tipverbod, artikel 5:57, eerste lid, Wft een forse boete van 200.000 euro opgelegd.
Mededelingsverbod
In reactie op het overnamebod van Jumbo op Super de Boer (beursgenoteerd) liet C1000 middels een brief aan Super de Boer weten eveneens geïnteresseerd te zijn in een mogelijke overname van Super de Boer. C1000 was op dat moment zelf niet meer genoteerd aan de beurs, maar Super de Boer wel. Een mogelijke overname zou van invloed kunnen zijn op de koers van het aandeel Super de Boer. De CEO van C1000, de heer Heidman was daar uiteraard van op de hoogte. Op grond van artikel 5:57 Wft mocht hij deze voorwetenschap echter niet met derden delen.
Tijdens de ondernemersdag van C1000, waar meer dan 400 ondernemers van C1000 aanwezig waren, was de heer Heidman één van de sprekers. Hij deed daar onder andere uitspraken over de strategie van C1000 en ging ook in op de consolidatieslag die op dat moment plaatsvond in de supermarktbranche en die, mede door het recente bod van Jumbo, volop in het nieuws was.
Daarbij ging de heer Heidman volgens de AFM te ver in het verstrekken van (koersgevoelige) informatie over de overnameplannen van C1000. De heer Heidman deed onder andere de volgende uitspraken:
De heer Heidman: Nee, nee. Het is geen gelopen race en ik zei het net al. Een van mijn voorgangers zei afgelopen vrijdag om kwart over negen toen ik hem aan de telefoon had, het spel is nu pas op de wagen. En ik kan dat beamen want ik kan u zeggen dat ik de laatste nachten erg weinig slaap heb gehad en een aantal van mijn collega?s ook. En ik kan er verder niet veel over zeggen en dat begrijpt u ook, maar voor mij is 23 september, vandaag al een memorabele dag. De heer Heidman: Ik eh, ja…. Dat is ook, dat wil ik ook even aangeven anders denken jullie „wat is dat nou voor een ongelikte beer?, maar ik ga na deze bijeenkomst, spring ik in de auto en heb ik straks een hele belangrijke bijeenkomst hierna…. De heer B:Je mag natuurlijk niet vertellen waar en met wie? De heer Heidman: Nee, dat kan ik niet vertellen nee, absoluut niet. Maar ik wil wel duidelijk maken dat we vol aan de bal zijn en het zal ons niet gebeuren dat we de 2e en de 3e traps om die te missen want dat gaat niet gebeuren.
En daarmee, zo oordeelde de AFM, was de koersgevoelige informatie, waar slechts een aantal insiders van op de hoogte waren en mochten zijn, verspreid onder een groep “outsiders” zonder dat de informatie openbaar werd gemaakt. Daardoor ontstond er informatieongelijkheid in de markt. Immers er waren beleggers die meer over het aandeel Super de Boer wisten of konden weten dan anderen. Deze uitspraken waren voor de heer Van Leeuwen in ieder geval voldoende om een voor hem uitzonderlijke order voor de aankoop van aandelen Super de Boer te plaatsen. De heer Heidman had daarmee de hem bekende voorwetenschap verspreid en zodoende het mededelingsverbod overtreden.
Spanningsveld
De heer Heidman beroept zich, bij de zienswijze op het besluit, op overmacht en geeft aan in welk spanningsveld hij verkeerde, aan de ene kant wilde hij de C1000 ondernemers juist en volledig informeren, aan de andere kant wilde hij geen wet overtreden. Dat hij dat spanningsveld voelde blijkt ook uit zijn teksten, hij geeft zelf aan dat hij niets mag zeggen en doet dat dan toch in bedekte termen. Dit spanningsveld ziet men vaker bij degenen die beschikken over voorwetenschap, samen met onduidelijkheid of onbekendheid met de grens wat wel en niet gezegd mag worden, maakt dat er in dit soort situaties vaker meer gezegd wordt dan is toegestaan. Lang niet altijd zal de AFM hier op handhaven wegens gebrek aan informatie of materialiteit. In deze casus was de overtreding van het mededelingsverbod echter duidelijk, op video vastgelegd en er was ook nog eens gehandeld met de verspreide voorwetenschap. Voldoende reden voor de AFM om hier een stevige boete voor op te leggen.
De AFM gaat ook niet mee in de redenering van de heer Heidman dat er sprake zou zijn van overmacht en twee conflicterende verplichtingen. De wettelijke verplichting (mededelingsverbod) prevaleert boven een gevoelde verplichting om stakeholders volledig te informeren.
Insiders
Opvallend is verder dat de heer Heidman in zijn zienswijze stelt dat hij geen primaire insider zou zijn en dat hij daarom niet onder het mededelingsverbod zou vallen. Zijn redenering is dat hij geen CEO van een beursgenoteerde onderneming is (C1000) en dat hij bovendien alleen informatie heeft verspreid afkomstig van C1000 (niet beursgenoteerd) en niet van de doelvennootschap Super de Boer (beursgenoteerd). De heer Heidman zou daarom niet als insider kwalificeren als bedoeld in artikel 5:56, tweede lid, onder c, Wft, waarin het gaat om de bekendheid met voorwetenschap op grond van de uitoefening van werk, beroep of functie. De AFM maakt (terecht) korte metten met deze redenering. De heer Heidman heeft immers in zijn functie als CEO van C1000 kennis van koersgevoelige informatie (de geplande overname) die betrekking heeft op een beursgenoteerde onderneming, Super de Boer.
Een CEO of andere persoon hoeft dus niet bij de beursgenoteerde onderneming werkzaam te zijn om als insider te kwalificeren. Het is voldoende om te beschikken over voorwetenschap op grond van de uitoefening van werk, beroep of functie.
Visie Charco & Dique
Zoals we in de vorige nieuwsitems aan hebben gegeven is het beheersen van voorwetenschap niet eenvoudig. Dit blijkt ook uit de boete voor de heer Heidman, hij had kennis van en ervaring met de regels omtrent voorwetenschap en toch heeft hij (volgens de AFM) een overtreding begaan. Zeer waarschijnlijk niet met kwade opzet of om er persoonlijk voordeel uit te halen, maar voornamelijk omdat hij niet de juiste afwegingen heeft gemaakt.
In de vorige nieuwsbrieven zijn we uitgebreid ingegaan op de maatregelen die een onderneming kan nemen om voorwetenschap te beheersen. Specifiek bij presentaties, bijeenkomsten met aandeelhouders en andere situaties, waar voorwetenschap onderwerp van gesprek kan worden, is een goede voorbereiding van groot belang. Door een strakke regie te houden over de informatie die namens de onderneming kan worden medegedeeld, kan worden voorkomen dat voorwetenschap onrechtmatig wordt verspreid. Dit vergt voldoende kennis en een goede beoordeling vooraf van de koersgevoelige informatie en het wettelijk kader.
Wederom geldt: zorg dat u voldoende kennis aan boord heeft om goed met deze materie om te gaan, neem hier geen risico’ s!
Meer weten?
Wilt u leren hoe u kunt voorkomen dat u de regels rondom marktmisbruik overtreedt? Onze Marktmisbruik Awareness e-learning biedt inzicht in de Market Abuse Regulation, en helpt u voorkomen dat u zich onbewust schuldig maakt aan handel met voorwetenschap of marktmanipulatie.
Marktmisbruik Awareness e-learning