MiFID II stelt ook eisen aan productontwikkeling en –distributie

MiFID II treedt op 3 januari 2018 in werking en omvat een groot pakket aan regelgeving die op met name beleggingsondernemingen van toepassing is. Op verschillende onderwerpen heeft MiFID II veel impact. Daarbij is het door de complexiteit van de regelgeving niet altijd snel duidelijk welke acties van beleggingsondernemingen verwacht worden.

In een serie nieuwsitems geeft Charco & Dique een toelichting op de eisen die MiFID II ten aanzien van bepaalde onderwerpen stelt en worden een aantal aandachtspunten aangewezen. In dit nieuwsitem wordt ingegaan op het onderwerp productontwikkeling en -distributie.

Algemeen

Onder MiFID II worden eisen gesteld aan beleggingsondernemingen die zien op productontwikkeling en productdistributie. In tegenstelling tot bij andere soorten dienstverlening waren hieraan tot op heden bij beleggingsdienstverlening nog geen eisen gesteld.

De eisen ten aanzien van productontwikkeling zien op financiële producten, zoals structured products, die door de beleggingsonderneming zelf worden ontwikkeld. De eisen aangaande productdistributie zijn van toepassing op beleggingsondernemingen die door derden ontwikkelde producten ‘distribueren’. Op beleggingsondernemingen die zowel eigen producten ontwikkelen als producten van anderen distribueren zijn de eisen op beide gebieden van toepassing.

De begrippen ‘productdistributie’ en ‘distributeur’ moeten ruim worden gezien. Gedoeld wordt op alle beleggingsondernemingen die beleggingsdiensten aanbieden aan cliënten. Dit betreft derhalve onder meer bij dienstverlening waarbij aan cliënten execution only-, advies- of vermogensbeheerdiensten worden verleend.

Artikel 16(3) en 24(2) MiFID II bevatten de hoofdnormen ten aanzien van productontwikkeling en productdistributie. De eisen uit voornoemde normen zijn nader uitgewerkt in artikel 9 en 10 van gedelegeerde richtlijn 2017/593. Omdat de eisen zijn opgenomen in Europese richtlijnen zullen deze in Nederlandse wet- en regelgeving worden geïmplementeerd. Daarnaast heeft ESMA richtsnoeren ontwikkeld waarin nadere toelichting wordt gegeven aangaande de uitleg van de bepalingen op het gebied van productontwikkeling en –distributie.”

Eisen op het gebied van productontwikkeling

Een beleggingsonderneming die financiële instrumenten uitgeeft, ontwikkelt of samenstelt, dient te beschikken over procedures en maatregelen die waarborgen dat bij de ontwikkeling van het financieel instrument op een evenwichtige wijze rekening wordt gehouden met de belangen van consumenten.

Voor elk ontwikkeld beleggingsproduct moet een doelgroep zijn geïdentificeerd waarna vervolgens het beleggingsproduct moet aansluiten bij de behoefte, karakteristieken en doelstellingen van die doelgroep. Hier hoort onder meer bij dat het risico-/rendementsprofiel van het product wordt beoordeeld. Ook moet zijn geborgd dat het beleggingsproduct kenmerken heeft die in het belang zijn van de cliënten.

Daarnaast moet de beleggingsonderneming ervoor zorgen dat alle risico’s voor de doelgroep zijn geëvalueerd. Hiervoor moet zij onder meer scenario-analyses uitvoeren. Ook moet de kostenstructuur worden beoordeeld. Ten slotte moet de distributiestrategie op de doelgroep zijn afgestemd.

Voordat de beleggingsonderneming het product op de markt brengt, moet zij nagaan of het beleggingsproduct een bedreiging kan vormen voor het ordelijk functioneren of voor de stabiliteit van de financiële markten.

Beleggingsondernemingen moeten beleggingsproducten op regelmatige basis evalueren, daarbij rekening houdend met gebeurtenissen die tot mogelijke risico’s voor de doelgroep leiden. Daarnaast moet de beleggingsonderneming beoordelen of het beleggingsproduct voldoende aansluit bij de behoefte van de doelgroep en of de distributiestrategie nog steeds geschikt is.

Verder vereist MiFID II dat medewerkers die betrokken zijn bij het productontwikkelingsproces over de benodigde kennis dienen te beschikken over de kenmerken en risico’s van het financieel instrument dat zij ontwikkelen respectievelijk samenstellen. Tevens dient de productontwikkelaar de beleggingsonderneming die de financiële instrumenten distribueert te informeren over de kenmerken en risico’s van een financieel instrument, het productontwikkelingsproces, de doelgroep en de distributiestrategie. Deze informatie stelt de beleggingsonderneming die de financiële instrumenten distribueert in staat om de juiste distributiestrategie te kiezen en het financieel instrument te distribueren aan de juiste doelgroep.

Eisen op het gebied van productdistributie

Beleggingsondernemingen die door derden ontwikkelde producten distribueren dienen te beschikken over beleid en procedures ten aanzien van productdistributie. Centraal hierbij is de bepaling van de doelgroep waar de beleggingsonderneming zich op richt en de wijze waarop zij producten van derden aan de doelgroep distribueert, de distributiestrategie. Voornoemd beleid en procedures moeten ertoe leiden dat de producten en diensten die de beleggingsondernemingen wil aanbieden aansluiten bij de behoeften, karakteristieken en doelstellingen van een geïdentificeerde doelgroep.

Om op adequate wijze door derden ontwikkelde producten aan de eigen doelgroep te kunnen distribueren, dient de beleggingsonderneming gebruik te maken van informatie die door de productontwikkelaars is opgesteld. Dit betreft onder meer informatie over de door de productontwikkelaar gedefinieerde doelgroep en over de kenmerken en risico’s van het financieel instrument. De beleggingsonderneming moet deze informatie combineren met haar eigen informatie van haar cliënten. Aan de hand van de behoeften, karakteristieken en doelstellingen van haar cliënten moet de beleggingsonderneming bepalen aan wie zij specifieke beleggingsproducten of de diensten gaat aanbieden.

De beleggingsonderneming dient ook periodiek te evalueren of de financiële instrumenten die in portefeuilles van cliënten zijn opgenomen voldoen aan de doelstelling van de doelgroep en de distributiestrategie nog aansluit bij de doelgroep. Indien nodig dient de beleggingsonderneming de doelgroep of de distributiestrategie aan te passen.

Om de productontwikkelaar in staat te stellen om goed te kunnen evalueren of de door de ontwikkelaar ontwikkelde producten nog goed werken en aansluiten op de doelgroep, dient de beleggingsonderneming die distribueert informatie over de verkoop van het financieel instrument en over de uitkomsten van periodieke evaluaties met de productontwikkelaars te delen. Dit betreft bijvoorbeeld informatie over verkoop buiten de doelgroep, soort cliënten en ontvangen klachten.

Aandachtspunten

De eisen ten aanzien van zowel productontwikkeling als productdistributie zijn omvangrijk en gedetailleerd. Daarbij zijn dit onderwerpen die verhoogde aandacht van toezichthouders AFM en ESMA hebben.

Buiten het feit dat een productontwikkelings- en/of –distributieproces moet worden opgesteld, leveren de eisen ook diverse doorlopende verplichtingen op. Dit betreft onder meer de periodieke evaluatie van de ontwikkelde en/of gedistribueerde producten, het uitwisselen van informatie tussen productontwikkelaars en distributeurs, de eisen aangaande de vakbekwaamheid van medewerkers et cetera.

Om adequaat invulling te geven aan de eisen op het gebied van productdistributie zullen veel beleggingsondernemingen afspraken moeten maken met onder meer aanbieders van beleggingsinstellingen. Omdat deze aanbieders van beleggingsinstellingen veelal zelf niet onder MiFID II vallen en de eisen daarmee niet expliciet op hen gericht zijn, ligt het in de rede dat de beleggingsondernemingen die de distributierol vervullen het initiatief nemen om tot dergelijke afspraken te komen.

Tot slot

In dit nieuwsitem is een toelichting gegeven op de eisen die onder MiFID II worden gesteld op het gebied van productontwikkeling en -distributie. Hoewel dit nieuwsitem niet de ruimte biedt om op alle details van de nieuwe regelgeving in te gaan, verwacht Charco & Dique in dit nieuwsitem een goede indruk te hebben gegeven van de impact die de regels op dit gebied voor beleggingsondernemingen heeft.

Op 3 januari 2018 treedt MiFID II in werking en moeten alle beleggingsondernemingen aan alle nieuwe eisen voldoen. Het is raadzaam tijdig de exacte impact van de nieuwe regelgeving te hebben bepaald en de nieuwe eisen in de bedrijfsvoering te implementeren.

Charco & Dique kan u ondersteunen bij het maken van een impact analyse van de eisen en het implementeren van de eisen vanuit MiFID II. Voor meer informatie kunt u opnemen met Charco & Dique op telefoonnummer 020-4165403 of e-mailadres info@charcoendique.nl