De AFM is van plan een verbod in te stellen op het verhandelen en verspreiden van binaire opties, en de handel in contracts for differences (CFD’s) te beperken. Dit heet ook wel een productinterventiemaatregel. De maatregelen worden naar verwachting eind april 2019 gepubliceerd. Het voornemen van de AFM volgt op een eerder vergelijkbaar besluit van de ESMA. Het is de eerste keer dat de AFM gebruik maakt van deze bevoegdheid. Charco & Dique zet de achtergrond en effecten van een dergelijke productinterventiemaatregel voor u op een rij
Binaire opties en CFD’s
Binaire opties zijn contracten waarbij een belegger een vooraf vastgesteld bedrag inzet op een koersstijging of -daling. Blijkt de voorspelling aan het eind van de looptijd van het contract uit te zijn gekomen, dan krijgt de belegger dit bedrag. Is de voorspelling niet uitgekomen, dan verliest hij dit bedrag. De looptijd van binaire opties is vaak erg kort, soms slechts één minuut.
CFD’s zijn derivatencontracten waarbij beleggers met meer geld kunnen beleggen dan zij in eerste instantie inleggen. Dit komt door de ‘hefboom’ die in het contract verwerkt zit. De belegger hoeft bij aanvang van het contract slechts een gedeelte van het bedrag over te maken: de marge. Is de marge bijvoorbeeld 10%, dan kan een belegger door €100,- over te maken een positie van €1000,- innemen. De hefboom vergroot eventuele winsten dus uit, maar doet dit ook met eventuele verliezen.
De bevoegdheid tot productinterventie
De bevoegdheid van ESMA om in te grijpen in de markt voor financiële instrumenten volgt uit MiFIR, de uitvoeringsverordening bij MiFID II. Het ingrijpen kan bestaan uit het verbieden of beperken van het op de markt brengen, verspreiden of verkopen van een financieel instrument. Ook kunnen bepaalde financiële praktijken en activiteiten worden verboden of beperkt.
De impact van zulke maatregelen en de gevolgen voor betrokken marktpartijen kunnen aanzienlijk zijn. ESMA mag haar bevoegdheid dan ook alleen onder specifieke omstandigheden inzetten. Namelijk wanneer de beleggersbescherming, het ordelijk functioneren en de integriteit van financiële markten of grondstoffenmarkten in gevaar komt. Daarnaast kan zij deze bevoegdheid gebruiken wanneer de stabiliteit van het financiële stelsel wordt bedreigd.
Ook de AFM mag – onder vergelijkbare voorwaarden - productinterventiemaatregelen treffen. Een belangrijk verschil is dat de AFM een maatregel voor onbepaalde tijd kan nemen, terwijl een maatregel van ESMA in beginsel voor drie maanden geldt. Daarnaast kan de AFM maatregelen treffen als een derivaat een negatief effect heeft op het prijsvormingsmechanisme op de onderliggende markt.
Waarom is er ingegrepen bij binaire opties en CFD’s?
De grondslag voor deze interventies is primair het wegnemen van schadelijke effecten op de beleggersbescherming bij deze producten.
Voor binaire opties geldt namelijk dat koersveranderingen in een korte looptijd erg willekeurig zijn. Dit geeft binaire opties het karakter van gokken. CFD’s kunnen met name gevaarlijk zijn voor retailbeleggers omdat zij hiermee meer geld in kunnen zetten dan zij eigenlijk kunnen missen. Hoe kleiner het margepercentage, hoe aantrekkelijker het is om met een hoog bedrag te beleggen, waarbij de risico’s van het product niet goed worden onderkend. Onderzoek van de Franse toezichthouder toonde eerder aan dat 89% van de beleggers in CFD’s verlies lijdt, en dat het gemiddelde verlies bijna €11.000,- bedraagt.
Zowel CFD’s als binaire opties gaan dus gepaard met hoge risico’s. Beleggers zijn zich hier meestal niet van bewust, en aanbieders en bemiddelaars informeren potentiële beleggers er in de regel ook niet duidelijk over. Dit heeft geleid tot zorgen bij ESMA en de AFM: is de bescherming van beleggers wel voldoende adequaat gewaarborgd? In eerste instantie hebben de toezichthouders het bij een waarschuwing voor binaire opties en CFD’s gehouden, maar omdat de praktijken bleven bestaan zijn ze nu overgegaan op hardere maatregelen. Er
Meer weten?
De nieuwe regels voor CFD’s en binaire opties zijn een voorbeeld van een productinterventiemaatregel in de praktijk. Wilt u meer weten over productinterventiemaatregelen, over uw verantwoordelijkheid bij het aanbieden, distribueren en bemiddelen van bepaalde producten of over de kwalificatie van een product? Neemt u dan contact op met ons Legal-team.