De governance van pensioenfondsen moet drastisch op de schop. De kamer heeft daarvoor een wetsvoorstel ontvangen van minister Kamp. Het wetsvoorstel kent een aantal wezenlijke veranderingen. Doel: een betere risicobeheersing.
De veranderingen
Pensioenfondsen kunnen kiezen uit twee bestuursmodellen, het paritaire of het onafhankelijke model. De bestuurders en mede beleidsbepalers in deze modellen moeten in plaats van betrouwbaar en deskundig straks betrouwbaar en geschikt zijn. Daarnaast wordt het interne toezicht aangescherpt.
Het paritaire model
In dit model bestaat het bestuur uit vertegenwoordigers van werknemers(verenigingen), werkgevers(verenigingen) en pensioengerechtigden. Door toevoeging van pensioengerechtigden nemen alle risicodragers deel in het bestuursmodel. Ook is het mogelijk om maximaal 2 onafhankelijke externe deskundigen op te nemen in het bestuur. De vertegenwoordiging van elk van deze groepen in het bestuur moet zo evenwichtig mogelijk zijn. Een fonds met een paritair bestuursmodel is verplicht een deelnemers- en pensioengerechtigdenraad in te stellen.
Het onafhankelijke model
In dit model bestaat het bestuur geheel uit beroepsbestuurders. Een fonds met een onafhankelijk beroepsbestuur is verplicht een belanghebbendenraad in te stellen. Werknemers, werkgevers en pensioengerechtigden nemen in een zo evenwichtig mogelijke samenstelling deel in dit orgaan. Het orgaan moet op verschillende onderwerpen goedkeuring geven zoals het strategische beleggingsbeleid en besluiten aangaande de pensioenpremie, op andere onderwerpen geeft zij alleen advies aan het bestuur.
Betrouwbaar en geschikt
Het wetsvoorstel sluit aan bij de wetgeving dat per 1 juli 2012 gaat gelden voor onder meer banken en verzekeraars. Bestuurders van pensioenfondsen moeten straks betrouwbaar zijn en geschikt voor hun functie. Het wetsvoorstel ziet op twee belangrijke aanpassingen ten opzichte van de bestaande situatie. Ten eerste wordt het begrip ' deskundig' vervangen door ' geschikt' . Ten tweede dienen ook de leden van de raad van toezicht, het belanghebbendenraad en de visitatiecommissie betrouwbaar en geschikt te zijn voor hun functie. Het begrip geschikt is ruimer dan deskundig: naast kennis en ervaring moet bijvoorbeeld ook professioneel gedrag en kritisch vermogen kunnen worden aangetoond. Ook het hebben van voldoende tijd voor de functie is van belang.
Intern toezicht
Het model voor intern toezicht wordt afhankelijk van het soort fonds. Daarnaast worden taken en bevoegdheden voor intern toezicht verzwaard. Bedrijfstakpensioenfondsen worden verplicht om een permanente raad van toezicht in te stellen. Alleen wanneer zij volledig verzekerd zijn, mag het toezicht nog worden uitgeoefend door een visitatiecommissie. Ondernemingspensioenfondsen kunnen kiezen voor een raad van toezicht of visitatie. Het aantal visitatiebezoeken moet wel omhoog van eens in de drie jaar naar jaarlijkse visitatie.
Met name bij de permanente raad van toezicht nemen de taken en bevoegdheden toe. Zo krijgt deze raad het recht van goedkeuring bij onder meer de vaststelling van het jaarverslag en de jaarrekening, de profielschets voor bestuurders en besluiten omtrent liquidatie, fusie of omzetting.
Wat te doen?
De aanpassing van de wet kan behoorlijke gevolgen hebben voor het bestuursmodel van een pensioenfonds. Bij aanvang van de wet geldt een overgangsperiode van 1 jaar voor de bestaande situatie bij een fonds. Om inzicht te krijgen in de consequentie die de nieuwe wet voor u als pensioenfonds heeft is het raadzaam een impact analyse te maken. Een dergelijk analyse stelt u in staat na te gaan wat u nog moet doen om uiteindelijk compliant te zijn met de aangepaste wet en stelt u in staat te bepalen hoeveel tijd u hiervoor nodig heeft. Vragen die hierbij relevant zijn zijn onder meer:
- Welk bestuursmodel past bij het fonds?
- Zijn er functieprofielen beschikbaar en zijn deze adequaat?
- Voldoen zittende bestuurders aan dit functieprofiel, zijn ze geschikt voor hun functie?
- Zijn de vereiste raden/commissies ingevuld?
- Zijn charters/mandaten voor deze raden/commissie voldoende ingevuld?
- Moet de statuten van het pensioenfondsen worden aangepast?
- Is intern toezicht ingevuld volgens de nieuwe eisen?
Veel vragen om te beantwoorden maar zo komt u niet voor verrassingen te staan.
Voor meer informatie omtrent de wijzigingen in de wet en het maken van een impact analyse kunt u contact opnemen met Charco & Dique op 020 4165403 of info@charcoendique.nl