Het is alweer zo’n vijf jaar geleden dat de regelgeving voor beleggingsondernemingen en beurzen en andere marktplaatsen substantieel werd gewijzigd als gevolg van de inwerkingtreding van de MiFID. Inmiddels hebben de eerste evaluaties rondom de MiFID plaatsgevonden en is het tijd geworden om omissies en weeffoutjes te herstellen en ook nieuwe ontwikkelingen, denk aan de opkomst van ‘high frequency trading’, mee te nemen. Hiertoe heeft de Europese Commissie eind 2011 een voorstel gedaan. Hoewel dit voorstel met name tot doel heeft de MiFID-richtlijn en achterliggende uitvoeringsrichtlijn en –verordening op onderdelen aan te passen, is aan het voorstel marktbreed de naam MiFID II gegeven, als ware het een geheel nieuwe richtlijn.
In dit nieuwsitem wordt nader ingegaan op de stand van zaken rondom MiFID II. Hierbij geven wij aan wat de status is van de voorgenomen wijzigingen en wat er op dit gebied nog gaat komen. In de komende periode zal Charco & Dique met aanvullende nieuwsitems komen waarin wij met name zullen ingaan op specifieke onderwerpen die door MiFID II worden geraakt. Onze focus ligt hierbij op onderwerpen die voor beleggingsondernemingen als banken, asset managers en (zelfstandig) vermogensbeheerders het meest relevant zijn.
Stand van zaken
Een eerste voorstel voor MiFID II werd op 20 oktober 2011 gepresenteerd door Michel Barnier, de EU Commissaris voor interne markt en diensten. Deze voorstellen behelzen de aanpassing van de MiFID-richtlijn en de introductie van een verordening (MiFIR) om de financiële markten efficiënter, veerkrachtiger en transparanter te maken én beleggers beter te beschermen. Tevens was de gedachte om de toezichthouders meer bevoegdheden te geven en met duidelijke spelregels te komen voor alle handelsactiviteiten. Het voorstel betreft met name aanpassingen op het hoogste niveau (‘level 1’) van de regelgeving, voorstellen voor aanpassingen van aanvullende regelgeving (‘level 2’) zullen pas concreet gemaakt kunnen worden als de level 1 aanpassingen definitief zijn geworden.
Nadat de Europese Commissie met het voorstel is gekomen, is het aan de Europese Raad (c.q. de Ministeries van Financiën van de verschillende Europese lidstaten) en het Europees Parlement om het voorstel te bediscussiëren en eventueel met aanpassingen of verbeteringen te komen. Met name het traject binnen de Europese Raad is een vrij langdurig traject, ook omdat het ‘gebruikelijk’ is dat verschillende lidstaten geregeld niet op één lijn zitten. Zeker ten aanzien van wetgeving dat zich richt op financiële markten is de Angelsaksische visie (Verenigd Koninkrijk en Ierland) vaak substantieel anders dan de Latijnse visie (Italië, Frankrijk) of de Rijnlandse visie (Duitsland, Polen). De verwachting is evenwel dat in de nazomer van 2012 overeenstemming wordt bereikt, zowel in de Europese Raad als in het Europees Parlement, waarna de zogenoemde ‘level 1’ aanpassingen van de MiFID definitief zijn.
De level 2 regelgeving onder de huidige MiFID bestaat uit een zogenoemde Uitvoeringsrichtlijn en Uitvoeringsverordening. Vanwege de aanpassingen op level 1 niveau, zal deze regelgeving ook aangepast moeten gaan worden. De concretisering hiervan moet op dit moment nog beginnen. De verwachting is dat op zijn vroegste medio 2013 overeenstemming wordt bereikt over de teksten op level 2 niveau.
Zodra ook de regelgeving op level 2 niveau (aanvullende regelgeving) definitief is, kan gestart worden met de implementatie van de Europese regelgeving in de nationale wetgeving van de verschillende EU landen. In Nederland zal dit betekenen dat met name de Wet op het financieel toezicht en het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen aangepast gaan worden. De verwachting is dat deze aanpassingen niet eerder dan in 2014, mogelijk zelfs in 2015, doorgevoerd zullen zijn en dat MiFID II derhalve pas dan daadwerkelijk in werking zal treden. Er wordt overigens wel rekening mee gehouden dat MiFIR, een nieuwe Verordening die rechtstreekse werking heeft en daarom niet in nationale regelgeving omgezet hoeft te worden, al eerder in werking treedt.
De lange doorlooptijd alvorens de nieuwe regelgeving is geïmplementeerd, betekent echter niet dat de regelgeving waar beleggingsondernemingen mee te maken hebben in de tussentijd ongewijzigd blijft! De in 2011 opgerichte Europese toezichthouder ESMA komt namelijk behoorlijk op stoom met het afgeven van zogenoemde Richtsnoeren. Richtsnoeren zijn een vorm van pseudo-regelgeving waarin voor specifieke onderwerpen op vrij gedetailleerd niveau wordt uiteengezet hoe ESMA regels interpreteert. Op grond van Europese regelgeving dienen marktpartijen en nationale toezichthouders ‘zich tot het uiterste in te spannen’ om deze Richtsnoeren na te leven. Niet naleving van deze Richtsnoeren door beleggingsondernemingen kan daarom door de AFM worden gesanctioneerd. De afgelopen periode heeft ESMA reeds voor drie MiFID gerelateerde onderwerpen Richtsnoeren afgegeven. Dit betreft regels rondom:
- de beheersing van het elektronisch verwerken en uitvoeren van orders
- de passendheid van de dienstverlening (w.o. de inhoud van het cliëntenprofiel)
- de inrichting en invulling van de compliance functie.
Naast Richtsnoeren heeft ESMA ook de mogelijkheid om zogenoemde Regulatory Technical Standards af te geven. Waar Richtsnoeren nog enigszins gezien kunnen worden als interpretaties waarvan bij een goede motivatie op onderdelen afgeweken kan worden, bevatten Regulatory Technical Standards ‘harde’ regels voor specifieke onderwerpen. ESMA is alleen bevoegd Regulatory Technical Standards af te geven voor MiFID II onderwerpen indien zij hier door de Europese Commissie specifiek om wordt verzocht. In het tekstvoorstel van MiFID II van de Europese Commissie van november 2011 betreft dit meer dan twintig onderwerpen!
Veranderingen onder MiFID II
Hoewel tot op dit moment alleen nog maar een voorstel tot wijziging van de MiFID op level 1 niveau beschikbaar is, lijkt MiFID II een groot aantal nieuwe en gewijzigde regels met zich mee te brengen. Niet alle regels raken echter alle verschillende marktpartijen.
De belangrijkste doelstellingen en veranderingen zijn in het kort:
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
In navolgende nieuwsitems zullen we dieper ingaan op deze belangrijkste veranderingen.
Wat te doen?
De inwerkingtreding van MiFID II lijkt en is nog ver weg. Gezien de omvang en impact van MiFID II is het echter raadzaam om tijdig bij de ontwikkelingen aan te haken. Dit kunt u bijvoorbeeld doen door u te verdiepen in de informatie die reeds over MiFID II beschikbaar is, waaronder de nieuwsitems van Charco & Dique, en door een actieve bijdrage te leveren aan consultaties van bijvoorbeeld ESMA.
Daarnaast dient u zich goed bewust te zijn van het belang van de tijdige implementatie van de verschillende door ESMA afgegeven Richtsnoeren. U zult de Richtsnoeren inzake de passendheid van de dienstverlening (w.o. de inhoud van het cliëntenprofiel) en de inrichting en invulling van de compliance functie bijvoorbeeld eind 2012 geïmplementeerd moeten hebben. Charco & Dique kan u hierbij behulpzaam zijn.
Verder is het raadzaam om, zodra de teksten op level 1 en level 2 niveau van MiFID II definitief zijn, een impact analyse uit te voeren en een implementatieplan op te stellen. Ook hierbij kan Charco & Dique u behulpzaam zijn.
Wij zullen de ontwikkelingen rondom MiFID II actief volgen. In volgende nieuwsbrieven zullen wij op de specifieke onderwerpen uit MiFID II ingaan.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Charco & Dique op telefoonnummer 020-4165403 of e-mailadres info@charcoendique.nl