Duurzaamheidsrisico goed gedefinieerd?

Kritiek

Allereerst valt het te prijzen dat de opstellers van de SFDR het aangedurfd hebben om een definitie van het begrip ‘duurzaamheidsrisico’ te formuleren. Marktdeelnemers hadden eerder (terecht) de kritiek geuit dat de Europese wetgever regels oplegt ten aanzien van ‘duurzaamheidsrisico’s’, maar dit begrip niet nader heeft toegelicht. ESMA onderschreef die kritiek, en was blij aan te kunnen geven dat die definitie in de SFDR was opgenomen. Toch zijn er redenen te noemen waarom de definitie die de SFDR geeft enigszins ongelukkig uitpakt.

De definitie lijkt het begrip duurzaamheidsrisico namelijk afhankelijk te maken van (uitsluitend) de waarde van de belegging. Bovendien lijkt de definitie vooral toegeschreven op informatieverschaffing aan de eindbelegger (op productniveau). En dat terwijl je bij de ontwikkeling van bindende definities zou mogen verwachten dat rekening wordt gehouden met de toepasbaarheid van de definitie in een bredere wettelijke en maatschappelijke context.

Het gebruik van het begrip lijkt zich niet te beperken tot de huidige definitie die in de SFDR wordt gegeven – niet op wetgevingsgebied, maar ook niet in een bredere maatschappelijke context. Hieronder lichten we toe waarom wij betwijfelen of deze definitie volledig aan deze verwachting voldoet.

Het begrip 'duurzaamheidsrisico' en wet- en regelgeving

Ten eerste gebruikt DNB de term ‘duurzaamheidsrisico’ regelmatig. Meestal in het licht van klimaat gerelateerde risico’s, maar inmiddels ook in het kader van biodiversiteitsverlies.

Als grondslag voor de verplichting tot het beheersen van klimaat gerelateerde risico’s – als onderdeel van duurzaamheidsrisico’s – verwijst DNB bijvoorbeeld in de Good practice ‘Integration of climate-related risks considerations into banks’ risk management’ voor banken naar de verplichting tot het voeren van een beheerste en integere bedrijfsvoering. DNB stelt dat klimaatverandering kan leiden tot bestaande financiële risico’s, bijvoorbeeld omdat klimaatverandering invloed kan hebben op het operationeel risico of reputatierisico van een bank. Ter illustratie, de definitie van het begrip ‘integriteitsrisico’: gevaar voor aantasting van de reputatie of bestaande of toekomstige bedreiging van vermogen of resultaat van een financiële onderneming als gevolg van een ontoereikende naleving van hetgeen bij of krachtens enig wettelijk voorschrift is voorgeschreven. Dit laat zien dat een definitie van een risico ruimer kan worden gedefinieerd. Het begrip ‘duurzaamheidsrisico’ had dus ook ruimer kunnen worden gedefinieerd.

Ten tweede doet de Europese Commissie ingevolge het Actieplan Duurzame Financiering onderzoek naar mogelijke bijstelling van de kapitaalvereisten in verband met klimaatverandering en andere milieufactoren (lees: duurzaamheidsrisico’s) voor bijvoorbeeld banken. Er gaat mogelijk een brown penalizing factor en een green supporting factor gelden bij uitstaande kredieten, en het is maar de vraag of dergelijke duurzaamheidsrisico’s onder de SFDR-definitie van duurzaamheidsrisico vallen.

En wat te denken van de EBA? Ingegeven het ‘EBA Actieplan inzake duurzame financiering’ van december 2019 wordt de EBA geacht in 2021 onder meer een definitie van ESG-risico’s te publiceren. De definitie die de EBA gaat opstellen zou toch op zijn minst moeten aansluiten bij het begrip ‘duurzaamheidsrisico’ zoals gedefinieerd in de SFDR. Of is een ESG-risico iets heel anders dan een duurzaamheidsrisico? De SFDR geeft hier in ieder geval geen duidelijkheid over.

Of, ten slotte, de verzekeraars. Het lijkt moeilijk om het risico van inadequaat berekende klimaatschade en het effect daarvan op de soliditeit van een verzekeraar te kunnen scharen onder de SFDR-definitie, terwijl het volgens ons toch verdedigbaar is om het net genoemde risico een ‘duurzaamheidsrisico’ te noemen.

Het begrip 'duurzaamheidsrisico' en de maatschappij

Los van de toepassing van de SFDR-definitie in gerelateerde wet- en regelgeving, vragen wij ons af of de definitie wel goed aansluit bij de risico’s voor de maatschappij. Wellicht moeten we het risico dat toekomstige generaties niet kunnen genieten van dezelfde voorzieningen als wij (zoals bijvoorbeeld de natuur) ook wel kwalificeren als een duurzaamheidsrisico.

Of het risico dat de overheid genoodzaakt is tot een vorm van lockdown, niet vanwege Corona, maar vanwege klimaatproblemen of waterschaarste. Zou je dat niet ook moeten aanmerken als een duurzaamheidsrisico, voor de maatschappij als geheel?

Tot slot

Het is dus opmerkelijk dat de definitie van ‘duurzaamheidsrisico’ in de SFDR beperkt wordt tot de negatieve impact die ESG-factoren kunnen hebben op de waarde van de beleggingen. Toch wordt de definitie al door meerdere toezichthouders en wetgevers gebruikt bij de uitvoering van hun taken. De definitie van de SFDR sluit niet altijd even goed aan bij de manier waarop het begrip momenteel reeds door Nederlandse en Europese instanties wordt gebruikt, of in de toekomst gebruikt moet gaan worden.

Als u rekening houdt met ‘duurzaamheidsrisico’s’ volgens de definitie van de SFDR , beheerst u wellicht nog niet alle ‘duurzaamheidsrisico’s’ zoals bedoeld in andere wet- en regelgeving. Wij helpen u graag bij het inrichten van uw risicomanagement voor (onder andere) duurzaamheidsrisico’s, en bij uw communicatie over deze risico’s conform de SFDR. Hierbij kijken we naar een passende invulling van het begrip ‘duurzaamheidsrisico’ binnen uw organisatie.

Uiteraard kunnen we u ook bijstaan bij het geven van invulling aan de andere openbaarmakingsverplichtingen uit de SFDR, of de verplichtingen die voortvloeien uit andere (toekomstige) ESG-regelgeving. Neemt u gerust contact met ons op voor meer informatie.

Meer weten?

Wilt u meer weten over ESG-regelgeving en de risico’s en kansen die ESG biedt voor uw onderneming? Volg dan de ESG Awareness  e-learning  via ons opleidingsinstituut The Ministry of Compliance.