Betaalde en ontvangen provisies (inducements) moeten passend zijn. De AFM geeft in haar leidraden aan dat dit in ieder geval betekent dat er geen excessieve prikkels van deze provisies uit mogen gaan. Niet-passende provisies zijn verboden. Passende provisies moeten transparant worden gemaakt. Deze regels gelden voor beleggingsondernemingen en voor financiele dienstverleners (zowel aanbieders als bemiddelaars).
Het is de vraag of veel voorkomende vormen van distributievergoedingen wel passend zijn. Bijvoorbeeld de vergoedingen die beleggingsondernemingen als distributeur ontvangen van beheerders van beleggingsfondsen. Deze vergoedingen worden vaak gebaseerd op een vast percentage van het aangebrachte vermogen. Soms met een volumestaffel (het percentage wordt hoger, naarmate het aangebrachte vermogen stijgt). Het verband tussen de hoogte van de ontvangen vergoeding en de door de distributeur geleverde inspanning en gemaakte kosten is veelal beperkt. Dit botst met de passende provisieregels waarin wél een nauwe relatie tussen provisie en geleverde inspanningen wordt vereist.Met name in distributiestructuren waarin advies en beheer plaatsvindt leidt dit tot mogelijke ongewenste sturing om de klant richting die fondsen te bewegen die de hoogste vergoedingen uitkeren aan hun distributeurs. Kortom, niet passende provisiestructuren kunnen leiden tot niet passende advisering.
Hiermee vergelijkbaar zijn provisiestructuren in de hypothecaire of verzekeringsmarkt waarin vergoedingen vaste percentages van de hoofdsom bedragen zonder een duidelijk verband met de geleverde inspanning of gemaakte kosten. Ook deze structuren botsen met de passende provisieregels.
Er zijn ook oplossingen om te voorkomen dat de passende provisieregels worden overtreden. Bijvoorbeeld ontvangen vergoedingen 1-op-1 doorgeven aan cliënten. Of geen vergoedingen ontvangen, maar de cliënt rechtstreeks laten betalen voor de geleverde diensten of produkten.
Maar niet altijd zijn deze ingrijpende oplossingen haalbaar of gewenst en is het beter bij een andere structuur uit te komen.
Maar voor welke oplossing ook gekozen wordt, belangrijk is dat er daadwerkelijk sprake is van passende provisies én dat deze vervolgens transparant worden gemaakt.
Relevante informatie
Leidraad_passende_provisie_financieel dienstverleners
Leidraad_passende_provisie beleggingsondernemingen_
AFM start onderzoeken naar passende