Achtergrond
Sinds 2016 geldt het VN-verdrag handicap in Nederland. In dit verdrag staat wat Nederland moet doen om de positie van mensen met een beperking te verbeteren. Het College voor de Rechten van de Mens houdt toezicht op de uitvoering van het verdrag in Nederland. De Nederlandse overheid moedigt iedereen aan om ervoor te zorgen dat mensen met een beperking ook kunnen meedoen in onze samenleving. De toegankelijkheidsrichtlijn is een uitvloeisel van dit VN-verdrag.
Ook zie je dat de aandacht van toezichthouders toeneemt als het gaat om toegankelijkheid van (financiele) diensten. Zo heeft de AFM begin dit jaar een rapport gepubliceerd waarin ze de financiële sector oproept om de toegankelijkheid tot financiele dienstverlening te verbeteren. Ook DNB heeft recent een onderzoek gepubliceerd over het digitale betalingsverkeer. Hierin staat dat één op de zes Nederlanders moeite heeft met de digitale betaalwereld, waardoor het risico op een tweedeling binnen de maatschappij ontstaat. DNB verwacht van banken dat ze het betalingsverkeer toegankelijk houden voor iedereen en zijn daarover ook in gesprek met de sector.
Eind januari heeft de NVB bekendgemaakt dat een aantal banken een commitment hebben afgegeven voor beter toegankelijk betalingsverkeer. Deze banken gaan klanten helpen die moeite hebben met digitale dienstverlening.
Reikwijdte
De toegankelijkheidsregels zien op een breed scala aan producten en diensten, waaronder bepaalde financiële diensten. De financiële ondernemingen die straks moeten voldoen aan de toegankelijkheidsvereisten zijn:
- Aanbieders van hypothecair of consumptief krediet;
- Beleggingsondernemingen die beleggingsdiensten verlenen als bedoeld in de onderdelen a tot en met d van de definitie van ‘verlenen van een beleggingsdienst’ als bedoeld in artikel 1:1 Wft;
- Banken die betaalrekeningen (en daaraan gekoppelde faciliteiten) aanbieden;
- Betaaldienstverleners die betaaldiensten verlenen of elektronisch geldinstellingen die elektronische geld uitgeven.
Ook andere financiële diensten moeten voldoen aan de toegankelijkheidsvoorschriften. De nieuwe richtlijn spreekt over “e-handelsdiensten”. Dat betekent dat de toegankelijkheidsvoorschriften ook gelden als aan een consument diensten worden verleend op afstand, via websites of op basis van mobiele apparaten. Denk bijvoorbeeld aan een onderneming die spaarrekeningen aanbiedt via haar online-omgeving.
Deze diensten moeten toegankelijk zijn voor personen met een handicap. Het gaat dan om personen met langdurig fysieke, mentale, intellectuele of zintuiglijke beperkingen die in hun interactie met anderen niet volledig effectief kunnen participeren in de samenleving.
Uitzonderingen
Micro-ondernemingen zijn niet verplicht om hun diensten toegankelijk te maken. Dit zijn ondernemingen met minder dan 10 mensen in dienst, en met een jaaromzet van maximaal €2 miljoen.
Er geldt ook een uitzondering als de naleving van de richtlijn tot een onevenredige last zou leiden. Wel is de dienstverlener verplicht om dit schriftelijk te onderbouwen met legitieme redenen. Het ontbreken van tijd, prioriteit of kennis mag niet als reden worden opgevoerd. Ook moeten de toegankelijkheidsvoorschriften die geen onevenredige last veroorzaken gewoon worden toegepast. De dienstverlener is verplicht om dit iedere vijf jaar opnieuw te toetsen.
Wat houden de nieuwe regels in?
De financiële onderneming moet over procedures beschikken die ervoor zorgen dat haar diensten toegankelijk zijn en blijven voor personen met een handicap. De onderneming moet er bijvoorbeeld voor zorgen dat informatie begrijpelijk is en op meer dan één zintuigelijke manier beschikbaar wordt gesteld, ook moet de onderneming elektronische ondertekening mogelijk maken. Daarnaast moet ze rekening houden met veranderingen van haar diensten. Dit kan ze bijvoorbeeld doen door de toegankelijkheidsvoorschriften mee te nemen in het Product approval proces. De toegankelijkheidsvoorschriften zijn uitgebreid beschreven in de bijlagen bij de richtlijn.
Als een financiële dienst niet voldoet aan de toegankelijkheidsvoorschriften, dan moet de onderneming onmiddellijk maatregelen treffen om de dienst in overeenstemming te brengen met de toepasselijke voorschriften. Tegelijkertijd moet de AFM op de hoogte worden gebracht van de non-conformiteit.
Ook de informatie over de financiële dienst die aan consumenten wordt verstrekt moet voldoen aan de toegankelijkheidsvoorschriften. Als er bij de dienst gebruik gemaakt wordt van een product (denk aan een paslezer), moet deze ook voldoen aan de toegankelijkheidsvoorschriften. Dat betekent onder andere dat informatie via meer dan één zintuiglijk kanaal beschikbaar moet worden gesteld, informatie begrijpelijk moet zijn (maximaal B2 taalniveau) en niet-tekstuele inhoud wordt aangevuld met een alternatieve weergave van die inhoud.
De toegankelijkheidsvoorschriften gelden ook voor identificatiemethoden, elektronische handtekeningen en betalingsdiensten, omdat deze nodig zijn voor het sluiten van transacties op het gebied van bankieren door consumenten. Ook moeten websites en diensten op mobiele apparatuur toegankelijk worden gemaakt, door ze waarneembaar, bedienbaar, begrijpelijk en robuust te maken.
In de algemene voorwaarden wordt de volgende informatie opgenomen:
- Algemene beschrijving van de dienst in toegankelijk format;
- Toelichting hoe de dienst werkt;
- Beschrijving hoe aan de toepasselijke toegankelijkheidsvoorschriften uit bijlage I wordt voldaan.
Deze informatie wordt bewaard zolang de financiële dienst wordt aangeboden of verleend.
Inwerkingtreding en overgangsregime
De toegankelijkheidsrichtlijn is al gepubliceerd en moet op 28 juni 2025 geïmplementeerd zijn in de nationale wetgeving. In 2022 heeft er een consultatie plaatsgevonden over de implementatiewet inclusief Memorie van Toelichting. Ook is er een consultatie geweest over het implementatiebesluit. Het is nu wachten op de definitieve wetteksten. Naar verwachting zullen de Nederlandse wet en het besluit op 28 juni 2025 in werking treden.
Voor bestaande diensten geldt een overgangsregime van vijf jaar. Bestaande diensten hoeven dus pas per 28 juni 2030 te voldoen aan de toegankelijkheidsvoorschriften.
Wat kunt u nu al doen?
U heeft dus nog even de tijd voor uw bestaande diensten hoeven te voldoen aan de nieuwe voorschriften. Toch is het aan te raden om op tijd te beginnen met het bepalen van de impact op uw organisatie.
Welke producten en diensten worden geraakt door deze toegankelijkheidsvoorschriften? Is de informatie van die diensten via meer dan een zintuiglijk kanaal beschikbaar? En is alle informatie beschikbaar op een begrijpelijk taalniveau (maximaal B2)? Het herschrijven van informatie en aanpassen van algemene voorwaarden kost tijd, dat geldt ook voor het aanpassen van websites en andere mobiele applicaties.
Heeft u vragen over de reikwijdte van de Toegankelijkheidsrichtlijn? Of heeft u hulp nodig bij het opstellen van procedures of herzien van uw algemene voorwaarden? Wij helpen u graag. Neem geheel vrijblijvend contact met ons op voor een adviesgesprek.
Contact