Regulatory Update: de aandachtspunten voor Q2 2023

Terugblik

EBA Richtsnoeren inzake onboarding klanten op afstand

In september 2020 heeft de Europese Commissie (EC) haar Digital Finance Strategy gepubliceerd. Dit document beschrijft een strategische doelstelling voor digitale financiering in de EU. Daarnaast identificeert de EC prioriteiten en gerelateerde acties om consumenten en bedrijven in staat te stellen te profiteren van digitale financiering en tegelijkertijd hun risico’s te beperken.

Als onderdeel hiervan heeft de commissie de European Banking Authority (EBA) verzocht om richtsnoeren op te stellen voor de toepassing van de regels ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering (AML/CFT) bij de onboarding van klanten op afstand. Deze richtsnoeren stellen gemeenschappelijke EU-normen vast voor de ontwikkeling en implementatie van CDD-processen. De richtsnoeren behandelen de volgende onderwerpen:

• de stappen die financiële ondernemingen moeten volgen bij het kiezen van adequate en betrouwbare instrumenten voor onboarding van klanten op afstand;
• de stappen die financiële ondernemingen moeten volgen als zij de onboarding uitbesteden; en
• het beleid, de procedures en controles die een financiële onderneming moet hebben als de CCD-maatregelen op afstand worden uitgevoerd.

Kortom zullen Wwft-instellingen die gebruik maken van tooling voor onboarding op afstand na moeten gaan of hun werkwijze conform deze richtsnoeren is. Inmiddels zijn de richtsnoeren vertaald en gelden ze vanaf 2 oktober 2023.

Herziening richtsnoeren MiFID II-geschiktheidsvereisten

ESMA heeft haar richtsnoeren met betrekking tot bepaalde aspecten van de MiFID-geschiktheidseisen uit 2013 geactualiseerd. De richtsnoeren zijn relevant voor banken en beleggingsondernemingen die diensten op het gebied van vermogensbeheer of beleggingsadvies verlenen en beheerders van beleggingsinstellingen of icbe’s die MiFID nevendiensten (beleggingsadvies of vermogensbeheer) verlenen.

In 2020 hebben de toezichthouders uit verschillenden lidstaten gezamenlijk onderzocht of beleggingsondernemingen aan de MiFID II geschiktheidseisen voldoen. Hieruit bleek dat de meeste beleggingsondernemingen wel voldoen aan de eisen die al onder MiFID II golden, maar in mindere mate aan de nieuwe vereisten in MiFID II.

Daarom heeft ESMA haar richtsnoeren met betrekking tot de MiFID-geschiktheidseisen uit 2013 geactualiseerd. Ook zijn ze meer in overeenstemming gebracht met de richtsnoeren inzake passendheid en execution only, en met de herziene gedelegeerde verordening MiFID II over het thema duurzame financiering.

De richtsnoeren uit 2013 zijn aangevuld met de vereisten uit MiFID II. Onder andere de volgende onderwerpen zijn nader uitgewerkt:

• Het vereiste om rekening te houden met de kosten en complexiteit van gelijkwaardige producten;
• De kosten en baten bij het veranderen van belegging; en
• Geschiktheidsrapporten.

Daarnaast zijn de richtsnoeren aangevuld met informatie over de duurzaamheidsvoorkeuren die uitgevraagd moeten worden bij de klant. De uitbreiding gaat over de volgende onderwerpen:

• Verzameling van informatie van cliënten over duurzaamheidsvoorkeuren;
• Beoordeling van duurzaamheidsvoorkeuren; en
• Organisatorische eisen.

De richtsnoeren treden op 3 oktober 2023 in werking.

Verordening directe betalingen (Instant Payments)

Op 26 oktober 2022 heeft de EC een voorstel voor een verordening gepubliceerd om de beschikbaarheid en het gebruik van Instant Payments (IPs) in euro te bevorderen. Begin 2022 was slechts 11% van alle overmakingen in euro binnen de EU instant. Het voorstel moet IPs in de hele EU betaalbaar en veilig maken, zonder belemmeringen in de verwerking.

Het voorstel wijzigt Verordening (EU) No 260/2012 en Verordening (EU) 2021/1230 en is van toepassing op betaaldienstverleners.

Het voorstel omvat de onderstaande maatregelen:

• Betalingsdienstverleners die overmakingen in euro aanbieden, moeten al hun cliënten IPs in euro aanbieden;
• De kosten voor IPs in euro moeten gelijk zijn aan of lager zijn dan de kosten voor niet-onmiddellijke overmakingen (‘non-instant payments’) in euro;
• Aanbieders van IPs in euro moeten de dienst aanbieden waarbij de overeenstemming tussen het rekeningnummer (“IBAN”) en de naam van de begunstigde van de betaling wordt gecontroleerd. Ook moet, voordat de betaler toestemming geeft voor de transactie, gewaarschuwd worden als er een verschil bestaat, aangezien dit op fraude zou kunnen wijzen;
• Aanbieders van IPs in euro moeten een geharmoniseerde procedure volgen voor het screenen op sancties. Dit moet op basis van dagelijkse controles van hun eigen cliënten aan de hand van EU-sanctielijsten, terwijl bij normale overmakingen de controles per transactie worden uitgevoerd.

De inwerkingtreding van de wijzigingen zullen gefaseerd verlopen. De nieuwe regelgeving zal naar verwachting op zijn vroegst eind 2023 in werking treden.

Wet verantwoord en duurzaam internationaal ondernemen (Wvdio)

Op 17 november 2022 is het initiatiefwetsvoorstel Wet verantwoord en duurzaam internationaal ondernemen (Wvdio) ingediend bij de Tweede Kamer. Het wetsvoorstel heeft als doel een ondergrens voor internationaal verantwoord ondernemen in te stellen. Deze ondergrens moet ervoor zorgen dat Nederlandse ondernemingen de internationale normen die in de OESO-richtlijnen vastgelegd zijn beter gaan naleven.

Dit wetsvoorstel loopt vooruit op de ontwikkelingen op Europees gebied. Men hoopt met dit Nederlandse wetsvoorstel de inhoud van de Europese CSDDD te kunnen beïnvloeden.

Het wetsvoorstel introduceert een algemene zorgplicht voor alle ondernemingen en een proces van gepaste Due Diligence dat grote ondernemingen moeten toepassen.

Algemene zorgplicht

Elke onderneming die weet (of redelijkerwijs kan vermoeden) dat haar activiteit nadelige gevolgen kan hebben voor de mensenrechten, arbeidsrechten of het milieu in een land buiten Nederland, moet maatregelen nemen om die gevolgen te voorkomen.

Gepaste zorgvuldigheid

Grote ondernemingen moeten daarnaast een doorlopend proces hebben waarmee zij de (daadwerkelijke en potentiële) nadelige gevolgen van hun activiteiten identificeren, voorkomen en verminderen. Daarnaast moeten zij verantwoording afleggen over hun aanpak van die gevolgen als integraal onderdeel van het besluitvormingsproces en risicobeheerssysteem, in overeenstemming met de principes en normen van de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen.

De algemene zorgplicht geldt voor alle ondernemingen die activiteiten buiten Nederland verrichten. De specifieke stappen die het proces van gepaste zorgvuldigheid (Due Diligence) vergt, gelden alleen voor grote ondernemingen die activiteiten buiten Nederland verrichten en aan minimaal twee van de volgende eisen voldoen:

• een gemiddeld personeelsbestand gedurende het boekjaar van 250 werknemers
• een balanstotaal van € 20 miljoen
• een netto-omzet van meer dan € 40 miljoen

Daarnaast geldt het wetsvoorstel voor buitenlandse ondernemingen die aan bovenstaande criteria voldoen en een activiteit in Nederland verrichten of een product op de Nederlandse markt afzet.

Het is nog onbekend of het initiatiefwetsvoorstel daadwerkelijk wordt aangenomen en wanneer het wetsvoorstel in werking treedt. De regels zullen naar verwachting gefaseerd in werking treden.

Regelgeving voor kredietverstrekking door niet-bancaire entiteiten

Begin 2021 heeft de EC de EBA om advies gevraagd over niet-bancaire kredietverlening. In 2022 volgde het adviesrapport van de EBA, met hierin enkele voorstellen.

Het advies van EBA is gericht op het aanpakken van risico’s die voortvloeien uit het verstrekken van leningen door niet-bancaire entiteiten op het gebied van toezicht, consumentenbescherming, bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering (AML/CFT) en macro- en microprudentiële risico’s. Zij geeft aan dat regelgeving nader geharmoniseerd moet worden. EBA heeft de risico’s in verband met kredietverstrekking door niet-bancaire kredietverstrekkers geïdentificeerd en enkele voorstellen gedaan om deze aan te pakken. De EBA stelt voor om:

• Te zorgen dat consumenten ook beschermd worden als zij krediet krijgen van innovatieve financiële deelnemers. EBA stelt voor om:
  • De openbaarmakingsvereisten aan te scherpen en ervoor te zorgen dat ze eerlijk, effectief en geschikt zijn voor nieuwe vormen van kredietverlening;
  • De vereisten voor kredietwaardigheidsbeoordeling aanscherpen, om ervoor te zorgen dat deze in het belang van de consument wordt uitgevoerd;
• De bepalingen inzake vergunningverlening te versterken;
• De identificatie van de prudentiële eisen en de toezichthoudende verantwoordelijkheden bij grensoverschrijdende dienstverlening te verduidelijken;
• Alle niet-bancaire kredietverstrekkers onder het EU-brede AML/CTF-kader te stellen; en
• De monitoring- en rapportagekaders te verbeteren.

Verwacht wordt dat de mogelijke regelgeving niet voor 2025 in werking zal treden.

Vooruitblik

Met welke aankomende wet- en regelgeving moet u nog meer rekening houden? 

In ons volgende Regulatory Update artikel lichten wij onder andere de volgende ontwikkelingen toe:

• Nadere regels inzake klimaat- en milieurisico’s
• Herziening AIFMD en aanpassing UCITS-richtlijn

Regulatory Update aanvragen

Wij hopen dat dit artikel u een beeld heeft gegeven van de ontwikkelingen van Q1 2023. Wilt u er zeker van zijn dat u niets over het hoofd ziet? Vraag dan een op maat gemaakte Regulatory Update aan (beschikbaar in het Nederlands en Engels). Dan ontvangt u ieder kwartaal een uitgebreide rapportage met actualiteiten, wetswijzigingen, publicaties van toezichthouders en consultaties. Deze rapportage is volledig toegespitst op uw organisatie en activiteiten. Zo bent u tijdig op de hoogte van aankomende wetswijzigingen en komt u niet voor verrassingen te staan.

Onze specialisten bespreken samen met u de mogelijke impact voor uw organisatie en denken mee over eventuele vervolgstappen en de praktische invulling hiervan. Ook kunnen zij u helpen met een plan van aanpak voor de aanpassing van uw beleid en procedures, zodat u altijd in control blijft. Voor meer informatie kunt u geheel vrijblijvend contact met ons opnemen.