Door toenemende regeldruk rondom witwassen en terrorismefinanciering en het hard optreden van de toezichthouder komt ‘de-risken’ steeds vaker voor. Dit betekent dat banken potentiële ‘hoog risico’ klanten categoriaal uitsluiten. Denk bijvoorbeeld aan coffeeshops en seksclubs, maar ook zakelijk vastgoed, vrijgestelde beleggingsfondsen en cryptodienstverleners. Dit kan problemen opleveren voor deze partijen wanneer zij bijvoorbeeld een vergunning willen aanvragen.
Contractvrijheid
Een bank is niet verplicht om een zakelijke relatie een zakelijke betaalrekening te verstrekken. De bank kan zich namelijk beroepen op de contractvrijheid. Er zijn verschillende motieven denkbaar waarom een bank geen zakelijke rekening wil verstrekken. In de eerste plaats zorgt de regeldruk ervoor dat een bank aan zoveel administratieve verplichtingen moet voldoen om bepaalde type cliënten te accepteren, dat het simpelweg niet winstgevend is. De hoeveelheid informatie die een bank moet opvragen voor een hoog risico cliënt is veel groter dan bij een reguliere cliënt. Daarnaast ligt de frequentie waarmee deze informatie gecontroleerd moet worden hoger.
Ook imago kan een rol spelen bij de keuze om een zakelijke bankrekening te verstrekken. Veel banken zullen liever niet geassocieerd worden met praktijken die tegen de randen van wat legaal is plaatsvinden.
Maatschappelijke functie banken
Toch kan een bank zich niet altijd op haar contractvrijheid beroepen. Er zijn een aantal rechterlijke uitspraken waaruit blijkt dat banken toch een zakelijke betaalrekening moesten verstrekken. In deze uitspraken stelt de (voorzieningen)rechter dat banken een maatschappelijke functie hebben. Vanwege deze functie rust op hen een bijzondere zorgplicht. De bijzondere zorgplicht maakt dat banken rekening moeten houden met de belangen van derden. Onder derden vallen ook ondernemers die (nog) geen zakelijke betaalrekening hebben en hiervoor bij een bank aankloppen. De belangen van zo’n ondernemer zijn groot, omdat zonder zakelijke betaalrekening een onderneming praktisch niet kan functioneren.
Wat te doen als banken weigeren een zakelijke betaalrekening te verstrekken?
Als banken weigeren een zakelijke rekening te verstrekken, kan dit in sommige gevallen dus via de rechter worden afgedwongen. Of dit een goede start is voor een duurzame relatie met de bank is echter de vraag. Naast afdwingen zijn er nog twee mogelijke oplossingen wanneer het niet lukt om bij een Nederlandse bank een zakelijke rekening te openen.
De eerste optie is het openen van een zakelijke rekening in een ander Europees land. Dit kan een geschikte oplossing zijn voor partijen die een AIFMD registratie willen aanvragen. Voor deze (vaak kleine) partijen kan het lastig zijn om een zakelijke rekening te openen bij een Nederlandse bank. Zij hebben echter wel een rekening nodig om de registratie te kunnen afronden. De AFM gaat ook akkoord met een registratie indien de aanvrager over een rekening in een ander Europees land beschikt.
Een andere mogelijkheid is het openen van een zakelijke rekening bij een elektronischgeldinstelling. Dit zijn partijen die zakelijke IBAN rekeningen kunnen verlenen. Dit is een volwaardig alternatief voor een bankrekening. Het is makkelijker om bij dit soort partijen een rekening te openen, omdat zij doorgaans een grotere risicobereidheid hebben dan Nederlandse banken. Het categoriaal uitsluiten van bepaalde type ondernemingen komt dan ook veel minder voor.
Meer weten?
Mocht u vragen hebben naar aanleiding van dit artikel, dan kunt u uiteraard bij ons terecht. Wij kunnen samen met u bekijken welk alternatief het meest geschikt is in uw situatie. Neem gerust contact op voor een geheel vrijblijvend adviesgesprek.
Adviesgesprek aanvragen